Okay, vraagje maar je mag niet googlen: hoeveel pausen zijn er tot op heden geweest?
Dikke kans dat je er (flink) naast zit: het zijn er namelijk 308. Dat is inclusief alle tegenpausen en naderhand door de katholieke kerk niet erkende kerkvaders. Ruim 300 pausen sinds de eerste, Petrus, de naamgever van de hoofdkerk van het Katholieke geloof: de Sint-Pieter in Vaticaanstad. Fun fact: de hoofdkerk van de paus in Rome is dus niet de Sint-Pieter maar de Sint-Jan van Lateranen.
Omdat het eigenlijk maar een gek ambt is, hoofd van zowel een geloof als een staat, leek het me tijd om daar wat meer over te vertellen en dan vooral aan de hand van feiten en cijfers die niet zo algemeen bekend zijn. Komen ze:
- Van al die 308 zijn er feitelijk 266 toen of naderhand erkend als rechtmatig. In vroeger tijden waren er namelijk andere katholieke stromingen die overhoop lagen met ‘Rome’ dat ze een eigen Paus kozen, de zogenaamde Tegenpaus (niet te verwarren met tussenpaus, ook wel bekend als Dick Advocaat);
- Van de 266 pausen waren er maar liefst 217 afkomstig uit Italië. Het land dat daarna de meeste pausen leverde? Frankrijk: 16 stuks;
- Latijns-Amerika, momenteel misschien wel het meest katholieke deel van de wereld, leverde slechts één paus. Wel een bijzondere: het is namelijk de huidige, paus Franciscus, afkomstig uit Argentinië;
- De meest gekozen naam van de paus (ze mogen zelf een pauselijke naam kiezen) is Johannes: 21x, gevolgd door Gregorius en Benedictus. De opvallendste namen (voor een paus) zijn Innocentius (Onschuldig, tell that to the little boys) en uiteraard paus Sixtus V (Sixtus de Vijfde);
- De jongste paus was Benedictus IX, die ook als enige 3x paus was, iets wat tegenwoordig ondenkbaar is omdat je doorgaans paus blijft tot je sterft. Benedictus was 20 toe hij werd gekozen. De oudste paus was Leo XIII, die op 93-jarige leeftijd stierf;
- De langstzittende paus in de geschiedenis was de eerste: Petrus (die eigenlijk Simon heette), zat waarschijnlijk van 33 tot 67 op de Pauselijke Troon. Het kortst paus was Urbanus VII, die op 15 september 1590 werd verkozen en op 27 september aan malaria overleed: 12 dagen.
In de pauselijke geschiedenis was er ook ooit een Nederlandse paus: Adriaan Floriszoon Boeyens, geboren in Utrecht, werd verkozen tot paus en noemde zichzelf Adrianus VI. Hij was kerkhoofd van 1522 tot 1523 en had niet bepaald een fijne tijd. Hij was conservatief, niet perse fan van al dat nieuwerwetse geluid van de renaissance en daarmee ook verre van geliefd. Hij was geen liefhebber van kunst en plaatste alle pracht en praal achter schotten en slot en grendel. De conservator van de Vaticaanse kunstschatten, tot zijn dood was dat niemand minder dan Rafael, werd opgevolgd door de Noorderling (afkomstig uit, jawel, Schoorl), Jan van Scorel. Dat was bijna vloeken in de kerk voor de Italianen.
Adrianus stierf al vlot en werd, zoals te doen gebruikelijk, in de Sint-Pieter bijgezet, maar snel – vanwege zijn niet zo’n goede reputatie – verplaatst naar de kleinere Santa Maria dell’Anima, vlakbij het Piazza Navona, waar je zijn graf nog steeds kunt bezoeken. Hij was de laatste niet-Italiaanse paus tot in de jaren 70 van de vorige eeuw de immens populaire Pool Karol Wojtyła Paus Johannes Paulus II werd.
In Rome kun je overigens een mooi overzicht bezoeken van álle pausen die er ooit waren. In de San Paolo fuori le mura (Sint Paulus buiten de muren), een van de vier pauselijke basilieken in Rome, vind je binnen een portret van elke paus. De legende wil dat als er geen plek meer is om een nieuwe paus te eren met een portret, de katholieke kerk zal vallen óf dat Christus terug op aarde zal komen. In beide gevallen is er nog tijd: we hebben nog ruim 25 plekken over.